بررسی اثر خوون چینی بر انتقال حرارت از نمای جنوبی در تابستان، در اقلیم بسیار گرم و نیمه خشک خوزستان | ||
| معماری اقلیم گرم و خشک | ||
| مقاله 6، دوره 7، شماره 10، اسفند 1398، صفحه 119-139 اصل مقاله (4.05 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.29252/ahdc.2020.13060.1302 | ||
| نویسندگان | ||
| علی دهار1؛ منصوره طاهباز* 2؛ محسن تابان3 | ||
| 1گروه معماری، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران | ||
| 2گروه معماری، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران/ گروه معماری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| 3گروه معماری، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران/ گروه معماری، دانشگاه صنعتی جندی شاپور، دزفول، ایران | ||
| چکیده | ||
| خوونچینی، نوعی آجرکاری تزئینی برجسته است که با استفاده از قطعات آجر با ضخامت یکسان و اندازههای مختلف بر سطح نمای ساختمان اجرا میشود. این نوع تزئینهای آجری در معماری ابنیه تاریخی استان خوزستان و بهویژه در بافت قدیم دزفول، در سردر ورودیها و بخشهایی از بدنههای حیاط داخلی خانههای تاریخی به کار رفتهاند. سایه ایجاد شده متاثر از برجستگی و فرورفتگی آجرها، به ویژه در تابستان، سطح قابل ملاحظهای از نما را میپوشاند. در کنار کارکرد زیباشناختی این نقوش، سایه ایجاد شده بر پوسته خارجی بنا میتواند در انتقال حرارت از این سطح به سطح داخلی تاثیرگذار باشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی میزان تاثیر سایه خوونچینی بر انتقال حرارت در جداره خارجی است. جهت انجام این تحقیق از روش تجربی و مدلسازی در محیط واقعی استفاده شده است. از میان تعداد بسیار نقوش خوونچینی در بافت تاریخی دزفول، یک نقش با سایه اندازی زیاد انتخاب شد. دو اتاقک با ابعاد و جزییات یکسان که وجه جنوبی آنها دیوار آجری، یکی دارای نقش خوونچینی و دیگری دارای همان نقش بدون برجستگی است در شهر آبادان با اقلیم بسیار گرم و نیمه خشک ساخته شدند. با توجه به فراهم بودن شرایط ساخت و انجام آزمایش در آبادان و شباهت اقلیمی با دزفول، این محدوده جهت مدلسازی انتخاب شد. متغیرهای دما و رطوبت نسبی محیط، دما و رطوبت نسبی درون اتاقکها و دمای متوسط سطح داخلی دیوار آجری (جبهه رو به جنوب) اتاقکها، در شش دوره اندازهگیری، در طول تابستان 1398 ثبت شدند. نتایج نشان دادند که درگرمترین ساعتهای شبانه روز، دمای متوسط سطح داخلی دیوار جنوبی و دمای داخلی اتاقک دارای خوونچینی نسبت به اتاقک بدون تزیینات، به طور میانگین و به ترتیب 1 و 8/0 درجه سلسیوس کاهش یافتند. این تفاوت دما نمایانگر اثر خوونچینی بر کاهش انتقال حرارت از نمای جنوبی در تابستان، در اقلیم مورد مطالعه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خوونچینی؛ انتقال حرارت؛ نمای جنوبی؛ اقلیم بسیار گرم و نیمه خشک؛ خوزستان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Studying the effect of khavunchini on heat transfer from South facade in summer, in very hot and semi-arid climate of Khuzestan | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Dahar1؛ Mansoureh Tahbaz2؛ Mohsen Taban3 | ||
| 1Department of Architecture, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran | ||
| 2Department of Architecture, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran/ Department of Architecture, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran | ||
| 3Department of Architecture, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran/ Department of Architecture, Jundi Shapur University of Technology, Dezful, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Khavunchini is a kind of extruded ornamental brick work, using brick pieces of equal thickness and different sizes and is applied as the facade of the building. These types of ornaments are found in the vernacular architecture of Khuzestan province and have been used extensively, especially in the historical part of Dezful, in entrances and parts of the inner courtyards. The motive for the present study was studying the shading effect of these patterns on the building facade. the shadow produced by Khavunchini, especially in summer, covered a considerable area of the facade. in addition to their aesthetic role, the resulting shadow patterns can be effective in reducing heat transfer from facade in summer, in very hot climate of Khuzestan. The research objective is to test the effect of these elements on heat transfer from the facade surface. In this study, with an experimental approach, two identical cubicles were constructed with the south face of brick wall, one with a Khavunchini pattern on it and the other with the same but not extruded pattern. Due to the abundance of these ornamental elements in the Dezful historical part, the desired pattern was selected from this region. Abadan was selected, as the representative of very hot and semi-arid climate of Khuzestan, for constructing the models. The reasons for this choice were the feasibility of building the models and conducting experiments in Abadan and the climatic resemblance to Dezful as a treasure trove of Khavunchini art. The variables of ambient temperature and relative humidity, temperature and relative humidity inside the cubicles and average temperature of the cubicles' south face inner surface were recorded in six measurement periods in summer 2019. the results showed that, at the hottest hours of the day, the average temperature of the south face inner surface and the indoor temperature of the cubicle with Khavunchini compared to the cubicle without it, showed an average decrease by 1 and 0.8 °C respectively. The results confirmed the positive effect of Khavunchini on heat transfer reduction from the south facade in summer in the studied climate. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Khavunchini, Heat Transfer, South Facade, Hot and Semi-Arid Climate, Khuzestan | ||
| مراجع | ||
|
برزگر، زهرا و حیدری، شاهین. (1396). بررسی نقش عمق و سایه ورودی خانههای سنتی در تامین آسایش حرارتی بیرونی- نمونه موردی: بافت قدیم شهر شیراز. نشریه معماری اقلیم گرم و خشک، 5 (5)، 21-32 - تابان، محسن؛ پورجعفر، محمدرضا؛ بمانیان، محمدرضا و حیدری، شاهین. (1391). تأثیر اقلیم بر شکل تزیینات معماری با تکیه بر تحلیل میزان سایهاندازی خوونچینیهای آجری بافت تاریخی دزفول. نشریه نقش جهان، 2 (3)، 79-90 - تابان، محسن؛ مهرکیزاده محمد و نجاران، سارا. (1398). شناخت عناصر سایهانداز در مسکن سنتی دزفول. معماری و شهرسازی آرمانشهر، (27)، 41-25 - حقشناس، محمد؛ بمانیان، محمدرضا و قیابکلو، زهرا. (1395). تحلیل معیارهای تابش عبوری از مجموعه شیشههای رنگی ارسی‌های دوره صفوی. نشریه علمی- پژوهشی علوم و فناوری رنگ، 10، 55-64 - دهخدا، علیاکبر. (1341). لغتنامه دهخدا. تهران: سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور. - رفیعیسرشکی، بیژن؛ رفیعزاده، ندا و رنجبرکرمانی، علیمحمد. (1382). فرهنگ مهرازی (معماری) ایران. تهران: مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن. - زرگرزاده دزفولی، مجتبی؛ لاریبقال، سید کیانوش؛ سالارینسب، نجمه و باباییمراد، مهناز. (1395). خوونچینی تکامل و تناسب ابعاد آجر در نماسازیهای آثار معماری دزفول. مطالعات معماری ایران، 1 (9)، 47-65 - زمرشیدی، حسین و صادقی حبیبآباد، علی. (1397). آجر و هنر آجرکاری از دوران باستان تا امروز. فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 9 (33)، 5-17 - شریف، حمیدرضا؛ حبیبی، امین و جمالآبادی، عبدالله. (1395). کارکرد اقلیمی هنر گرهچینی در معماری اسلامی- نمونه موردی: بناهای مسکونی قاجاری شیراز. پژوهشهای معماری اسلامی، 4 (11)، 61-72 - شکفته، عاطفه؛ احمدی، حسین و عودباشی، امید. (1394). تزئینات آجرکاری سلجوقیان و تداوم آن در تزئینات دوران خوارزمشاهی و ایلخانی. فصلنامه پژوهشهای معماری اسلامی، 3 (6)، 84-106 - کسمایی، مرتضی. (1371). پهنهبندی اقلیمی ایران مسکن و محیطهای مسکونی. تهران: مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن. - مسعودینژاد، مصطفی؛ طاهباز، منصوره و مفیدی شمیرانی، سید مجید. (1397). بررسی رفتار حرارتی شوادان، نمونه موردی: خانه سوزنگر دزفول. مطالعات معماری ایران، دو فصلنامه معماری ایرانی، 13، 49-70 - نشریه 1-167 سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور. (1385). مقررات و معیارهای طراحی و اجرایی جزئیات تیپ ساختمانی جلد اول: اقلیم و ویژگیهای ساختمانی، روشهای ساخت و تکنولوژی ساختمان، مصالح ساختمانی و ضوابط کاربرد آن. تهران: سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور، معاونت امور فنی، چاپ دوم. - نعیما، غلامرضا. (1376). دزفول شهر آجر. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور. - نیکقدم، نیلوفر؛ مفیدیشمیرانی، سیدمجید و طاهباز، منصوره. (1394). مقایسه تحلیلی پهنهبندی اقلیمی مناطق جنوبی ایران با روش کوپن-تراورتا و معیارهای آسایش گیونی. معماری و شهرسازی آرمانشهر، 8 (15)، 119-130 – Anh Tuan Nguyen, Nguyen Song Ha Truong, David Rockwood, Anh Dung Tran Le. (2019). Studies on sustainable features of vernacular architecture in different regions across the world: A comprehensive synthesis and evaluation. Frontiers of Architectural Research, (8), 535-548.
– Coma Juliá, Pérez Gabriel, Solé Cristian, Castell Albert & F. Cabeza Luisa. (2014). New green facades as passive systems for energy savings on buildings. Energy Procedia, (57), 1851-1859.
– Coma Juliá, Pérez Gabriel, Solé Cristian, Castell Albert & F. Cabeza Luisa. (2016). Thermal assessment of extensive green roofs as passive tool for energy savings in buildings. Renewable Energy, (85), 1106-1115.
– Minangi, Faisal & Alibaba, Halil. (2019). Effect of shading on thermal performance of Dormitory Building on Hot Climate. 610-621
– .Ruggiero, Francesco, Serra Florensa, Rafael and Dimundo, Antonella. (2009). Re-interpretation of traditional architecture for visual comfort. Building and Environment, (44): 1886-1891. DOI: 10.1016/j.buildenv.2009.01.006.
– Shurui Guo, Hanyu Yang, Yanru Li, Yin Zhang, Enshen Long. (2019). Energy Saving Effect and Mechanism of Cooling Setting Temperature Increased by 1°C for Residential Buildings in Different Cities. Energy & Buildings, (202) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 854 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,113 |
||