بررسی نقش عمق و سایه ورودی خانههای سنتی در تأمین آسایش حرارتی بیرونی- نمونه موردی: بافت قدیم شهر شیراز | ||
| معماری اقلیم گرم و خشک | ||
| مقاله 2، دوره 5، شماره 5، اردیبهشت 1396، صفحه 21-32 اصل مقاله (523.83 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.29252/smb.5.5.21 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا برزگر* 1؛ شاهین حیدری2 | ||
| 1عضو هیات علمی گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران | ||
| 2استاد دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| ورودی دارای نقشهای کالبدی گوناگون مانند تأمین و نظارت بر ارتباط درون و بیرون، نفوذپذیری، تبدیلپذیری، خوانایی و دعوتکنندگی است. بر اساس تحقیقات بر ورودی ساختمانهای سنتی، عامل آسایش حرارتی بیرونی کاربران نقشی تعیین‌کننده دارد. مقاله حاضر با هدف تامین آسایش حرارتی بیشتر ورودی بناها، به بررسی رابطه این پارامتر در ورودی خانههای سنتی شیراز با کمک تکنیکهای سایهاندازی و عمق ورودی پرداخته است. سردر این خانه‌ها با کمک عمق ورودی، نقش سایبان افقی را اجرا نمودهاند. در این مسیر میانگین ماهیانه حداکثر زاویه تابش خورشید نسبت به سطح زمین شیراز اندازهگیری شد و شرایط سایه‌افکنی در عمق ورودی با محاسبه میانگین ماهیانه ارتفاع سایه پیشبینی گردید. با کمک مقایسه نتایج حاصله از میانگین ماهیانه و سالیانه سایه مدخل ورود زمستان و تابستان، ارتفاع سایه و عمق ورودی مطلوب ماهانه مشخص شد. همچنین نسبت طول سایه مطلوب زمستان و تابستان برابر 61/11 گردید. از این روبا بهرهگیری از این تکنیکها، آسایش حرارتی با گرمای تابش خورشید در فصل سرد و با سایه در فصل گرم فراهم میشود. به علاوه عمق ورودی بهینه شیراز در جهت جنوب برابر با 2207/0 متر (معادل تنها 22 سانتی‌متر) محاسبه گردید. بنابراین در تعیین جهت تقسیمبندی زمین، یا در انتخاب جهت ورودی و طراحی ورودی و حتی فرم آن، میتوان نکات به دست آمده از معماری سنتی و فرمولهای حاصله را لحاظ نمود. بنابراین عمق و ارتفاع و جهت و میزان سایه مطلوب تابستان و زمستان ورودی قابل تعیین و پیشنهاد است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| طراحی اقلیمی؛ معماری سنتی؛ ورودی؛ سایه؛ آسایش حرارتی خارجی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Study of the Functions of Traditional House Entrances’ Depth and Shadow on Outdoor Thermal Comfort in the Historical Context of Shiraz | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zahra Barzegar1؛ Shahin Heidari2 | ||
| 1Department of art and architecture, Islamic Azad University, Shiraz, Iran | ||
| 2Faculty member, Faculty of Architecture, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The thermal comfort achievement was not only for the interior spaces. Outdoor thermal comfort was a main science in urban design in all aspects. One of the main parts of urban planning is entrances, due to having better social interactions. The entrance has different roles as providing gate and administering the entry and exit, infiltration, equivalence, readability and initiation. Due to the research on the traditional building’s entrance, the outdoor thermal comfort of residents has an affective role in entrance characteristics. In this research, the role of traditional house entrance depth and shadow on outdoor thermal comfort was investigated. The case studies were 10 traditional house entrances in the historical context of Shiraz. The entrances of these houses are like a horizontal shading device. The houses were constructed in Qajar period with random selection from 64 houses. The monthly maximum and minimum sun altitude angle was calculated and then for the hottest hour of a day (10-15) the shadow height was calculated. In this research the effect of sun azimuth angle was supposed zero. The monthly average of shadow height was calculated and with the comparison of the monthly and yearly amount of entrance shadow, the winter and summer shadow height and depth were performed. The ratio of shadow height of summer was 11.61. Therefore, the outdoor thermal comfort in winter (with solar heating) and summer (with shadow cooling) (hypothesis) was achieved. The maximum amount of shadow height was 20.8 m (for a house with 2.3 m entrance depth) and the minimum amount was 1.8 m (for a house with 0.2 m entrance depth). In addition, the optimized entrance depth with south direction for Shiraz was 0.2207. It was showed that the entrance depth of about 22 centimeters could achieve the summer shadow and winter solar radiation. So, in the selection of direction, form and position, it could be useful and could help to achieve the best entrance depth and shadow for outdoor thermal comfort. Finally, the formula of the best depth and height was determined and the shadow height, depth, direction and amount in summer and winter could be achieved. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| climatic design, traditional architecture, outdoor thermal comfort entrance, Shadow | ||
| مراجع | ||
|
- اسلامی، محمدامین؛ نوذری فردوسیه، احمد و طاهباز، منصوره. (1395).راهکارهای طراحی اقلیمی معابر فضای باز. هویت شهر. شماره 2: 33-46. - برزگر، زهرا. (1391). تدوین الگوی انرژی شهر شیراز در پیوندی با انرژی های نو. رساله دکتری. تهران: دانشکده هنر و معماری واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی. - برزگر، زهرا و مفیدی شمیرانی، مجید. (1390). چگونگی بهرهگیری از توده زمین در معماری بومی جهان. باغ نظر. شماره 15: 13- 26. - بمانیان، محمدرضا. رستم نسیم غلامی و رحمت پناه، جنت. (1389). عناصرهویتساز درمعماری سنتی خانههای ایرانی نمونه موردی خانه رسولیان یزد. دوفصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات هنر اسلامی. شماره 13: 55-68. - پیرنیا، محمد کریم. (1384). سبک شناسی معماری ایران. تهران: انتشارات سروش دانش. - حبیب، فرح و برزگر، زهرا. (1391). ارزیابی جهت ساختمان بر کارایی سایهبانهای عمودی. طرح پژوهشی. تهران: دانشکده هنر و معماری واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی. - دوستی مطلق، پیوند. (1388). بررسی تاریخچه ورودی. آرمان شهر. شماره2: 91- 104. - رضایی، ناهید و طاهباز، منصوره. (1395). ارزیابی کیفیت اقلیمی مسیرهای ارتباطی باز و نیمه باز پردیس دانشگاه کاشان. نامه معماری و شهرسازی. شماره 16: 161- 183 - سلطانزاده، حسین. (1372). فضاهای ورودی در معماری سنتی ایران. تهران: معاونت امور اجتماعی وفرهنگی شهرداری تهران. - شمس، مجید و مهناز خداکرمی. (1389). بررسی معماری سنتی همساز با اقلیم سرد مطالعه موردی: شهر سنندج. فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط (10): 92-114. - طاهباز، منصوره. و جلیلیان، شهربانو. (1394). نقش مصالح پیادهراه بر خرد اقلیم فضاهای باز - تحقیق میدانی در محوطه دانشگاهی. هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی شماره 20:21-32. - فرزانیار، حمیدرضا. (1371). برآستانه خانه. صفه. سال دوم، شماره5: 43-45. - قبادیان، وحید. (1388). بررسی اقلیمی ابنیه سنتی ایران. چاپ پنجم. تهران: دانشگاه تهران. - کسمایی، مرتضی. (1384). اقلیم و معماری. چاپ چهارم. تهران. دانشگاه تهران. - گزارشات سازمان هواشناسی فارس. (1390). - معماریان، غلامحسین. (1386).آشنایی با معماری مسکونی ایران:گونهشناسی درونگرا. تهران: سروش دانش. - نقصانمحمدی، محمدرضا و پریسا ریسمانباف، (1394). سیاستهای طرّاحی ورودی شهر ایرانی متأثر از ورودی مساکن قدیمی. فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی اسلامی. شماره 19: 41-54. - Ali-Toudert F., and H. Mayer. (2007). Effects of asymmetry, galleries, overhanging façades and vegetation on thermal comfort in urban street canyons. Solar Energy, 81 (6): 742-754.
- Barzegar Z., M. Zarei, Sh. Heidari, and H. Khademi Zare. In press. Investigating the solar radiation effects on residential energy consumption: a case of semi-arid climate in Iran, Applied energy.
- Fars RECO: Fars Regional Electric Company [Internet]. C, (2009-2010), Barghe Fars. Available from: http://www.frec.co.ir/#tab3. (Accessed in December 1, 2011).
- Farsedc: Fars Electronic Power Distributed Company [Internet]. C, (2006-2011), Available from: http://www.farsedc.ir/Default.aspx?tabid=269. (Accessed in December 1, 2011).
- Hensen J. L. M. (1990), Literature Review on Thermal Comfort in Transient Conditions. Building and Environment, 25 (4), 309-316.
- Humphreys M. A. (1977). Clothing and the Outdoor Microclimate in summer. Building and Environment,12, 137-142.
- IAC: Shiraz International Airport [Internet]. Available from: http://ikia.airport.ir/HomePage.aspx?TabID=5765&Site=shiraz.airport&Lang=fa-IR. (Accessed in December 10, 2011).
- Jitkhajornwanich, K., and Pitts, A. (2002). Interpretation of thermal responses of four subject groups in transition spaces of buildings in Bangkok. Build. Environment, 37, 1193–1204.
- Khalaji Assadi M., Z. Barzegar, and N. Karimi. (2012). Summer and winter performance analysis of horizontal shading device affected by building orientation reference to a temperate climate. Archives des sciences, 65 (5), 225- 240.
- Lin T., A. Matzarakis, and R. Hwang. (2010). Shading effect on long-term outdoor thermal comfort. Building and Environment. 45,1.
- Makaremi N., E. Salleh, M. Zaky Jaafar, and A.H. GhaffarianHoseini. (2011). Thermal comfort conditions of shaded outdoor spaces in hot and humid climate of Malaysia. Building and Environment, 48.
- Moradia H.R., M. Rajabib, and M. Faragzadeh. (2011). Investigation of meteorological drought characteristics in Fars province Iran. CATENA, 8, 102-117.
- Nicol J.F., and M.A. Humphreys. (2002). Adaptive thermal comfort and sustainable thermal standards for buildings. Energy and Buildings, 34 (6), 563-572.
- Penwarden A. D., and A. F. E.Wise. (1975). Wind Environments around Buildings. Building Research Establishment Report. H.M.S.O.
- Pitts, A.. (2013). Thermal Comfort in Transition Spaces Buildings.Buildings, 3, 122-142.
- SCI portal: statistical center [Internet] last update: 2011/12/04. Iran Statistical Center. Available from: http://www.amar.org.ir/default-404.aspx. (Accessed in December 2, 2011).
- Shasa: Iran building information network [Internet]. C. (2010-2011). M.F. Sareme Zade: Shiraz historical context Municipality. Available from: http://www.shasa.ir/newsdetail-88592. (Accessed in December 3, 2011). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,024 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,344 |
||