موتیف نهر (رود) در اشعار بدر شاکر سیاب | ||
| نقد ادب معاصر عربی | ||
| مقاله 4، دوره 5، شماره 9، بهمن 1394، صفحه 75-100 اصل مقاله (353.28 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| صلاح الدین عبدی* 1؛ نسرین عباسی2 | ||
| 1دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بوعلی همدان | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی | ||
| چکیده | ||
| موتیف از مهم‌ترین باورهای مسلط در هر اثر ادبی است، که بخشی از درون‌مایه اثر را تشکیل می‌دهد، و تکرار شدن و برانگیزنده بودن از ویژگیهای بارز آن است. موتیف، دانشی تازه و نوظهور نیست؛ بلکه، عمری به قدمت ادب و هنر دارد؛ شاعران عصر جاهلی از موتیفهای خاصی، مثل ایستادن بر اطلال و دمن، خطاب قرار دادن دو همراه و رفیق، وتفاؤل جستن و... استفاده نموده‌اند. در میان شعرای معاصر در ادبیات عربی، بدر شاکر سیاب به طرز جدی و چشمگیری از موتیفهای مختلفی، مثل رود، دریا، روستای جیکور، باران و...استفاده کرده است؛ موتیف رود نشان‌گر اندیشه شاعر و ارتباط خاصی است، که وی با رود برقرار کرده، رود در دنیای شاعر گاه یک دوست و رفیقی صمیمی است وگاه تجلی خود شاعر است؛ رود در اندیشهی سیاب،پرنشاط و سرزنده نیست؛ بلکه، معادل انسانی افسرده و اندوهگین است. از عوامل زیبایی شناختی قصاید رود، می‌توان به دلالت‌های مختلف این عبارت اشاره کرد؛ درجایی دلالتی آشنازدایانه می‌یابد مانند «نهر العذاری» و گاهی در شعر «النهر و الموت» دلالت پارادوکسی می‌یابد تا یادآور نوعی پیکار مستمر برای آفرینش و بقای زندگی باشد که باعث وحدت موضوع و انسجام ساختاری در کل قصیده است. شایان‌ذکر است که صنعت تشخیص از پر بسآمد ترین صنایع موتیف ساز در این قصاید به شمارمی رود.مقاله حاضر تلاش میکند تا با روش توصیفی- تحلیلی، به چگونگی کاربرد موتیف رود در نه قصیده از دیوان بدر شاکر بپردازد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شعر معاصر عربی؛ موتیف؛ درون‌مایه؛ رود؛ بدر شاکر سیاب | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Motif of River in the poets of Badr Shakir AlSiyab | ||
| نویسندگان [English] | ||
| S. Al. Abdi1؛ N. Abbasi2 | ||
| 1Associate Professor, Arabic Language and Literature, Bu Ali Sina University | ||
| 2Phd Student of Arabic Language and Literature, Bu Ali Sina University | ||
| چکیده [English] | ||
| Motif is one the main components of any literary work constituting a part of the theme. Its prominent features are recursiveness and excitability. Motif is not a new emerging knowledge, rather it is old as literature and art.The Ignorance era poets have used certain motifs such as standing on Atlal and Deman , addressing two companions, and telling fortune. Among the contemporary poets in Arabic literature, Badr Shaker AlSiabhas significantly utilized a variety of motifs including river, sea, Jikurvillage and rain. In this paper, the researchers have tried to study the river motif in nine odesof Badr Shaker Divan. The river motif denotes the poet thought and the specific bond he has established with the river. In AlSiab’s view, the river is sometimes manifested as a friend and sometimes manifests the poet himself. The river is not vivacious and lively, rather it represents a depressed individual. Among the aesthetic factors of the river ode, one can refer to the various implications of this phrase. The poet sometimes findsDefamiliarizationsuch as "Nahrelazara " and elsewhere finds a paradox like "Alnhr and Alamut" to act as a reminiscent of a constant struggle for creation and survival. This in turn leads to unity and structural cohesion in the whole elegy. It is also worth mentioning that the diagnosis literary device is among the most frequent motif constructors in these odes Using a descriptive-analytic approach, the article describes how the motif can be applied to nine odesof Badr Shaker Divan. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Contemporary Arabic poetry, Motif, Theme, River, Bader Shaker AlSiyab | ||
| مراجع | ||
|
- ابراهیم، سلیم احمد،(2012م)، الطبیعة بین نازک الملائکة و بدر شاکر السیاب (دراسةموازنة)، رسالة الماجیستر، الجامعة العراقیة. - بلاطة، عیسی، (1991م)، بدر شاکر سیاب (حیاته و شعره)، بیروت: دارالنهار، الطبعة الأولی. - بیضون، حیدر توفیق، (1991م)، بدرشاکر السیاب، رائدالشعر العربی الحدیث، بیروت: دارالکتب العلمیة. - تقوی، محمد و الهام دهقان، (1388ش)، موتیف چیست و چگونه شکل میگیرد، فصلنامه تخصصی نقد ادبی، سال 2، شماره 8، صص7-33. - التمیمی، ابو معاذ، (1426ق)، شرح المؤشرات الفنیة، الجزء الثانی، www.sa11.com - الجیوسی، سلمی الخضراء، (2001م)، الإتجاهات و الحرکات فی الشعر العربی الحدیث، بیروت، مرکز دراسات الوحدة العربیة، الطبعة الأولی. - خسروی شکیب، محمد وصحرایی، قاسم، (1388ش)، اشتراکات ساختاری در شعر نیما و چند شاعر معاصر، فصلنامه پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی، شماره 13، صص184-163. - داد، سیما، (1390ش)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: انتشارات مروارید، چاپ پنجم. - زیتونی، لطیف، (2002م)، معجم مصطلحات نقد الروایة، بیروت: دار النهار للنشر، مکتبة لبنان ناشرون، الطبعة الأولی. - سویدان، سامی، (2002م)، بدر شاکر السیاب و ریادة التجدید فی الشعر العربی الحدیث، بیروت: دار الآداب. - السیاب، بدر شاکر، (2000م)، دیوان شعر، بیروت: دارالعودة. - شفیعی کدکنی، محمد رضا، (1380ش)، شعر معاصر عرب، تهران: انتشارات سخن. - ----------------، (1387ش)، صور خیال در شعر فارسی، تهران: آگه،چاپ چهارم. - شمیسا، سیروس، (1381ش)، نگاهی تازه به بدیع، تهران: فردوس. - الضاوی، احمد عرفات، (1384ش)، کارکرد سنت در شعر معاصر عربی، ترجمه سید حسین سیدی، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی. - الطائی، علی، (2000م)، نصف قرن من الشعرالعربی؛ القصیدةالعربیة و تحولاتها، بغداد، دار الشؤون الثقافیة، الطبعة الأولی. - طه، متوکل، (2000م)، حدائق ابراهیم، بیروت: الموسسة العربیة للدراسات و النشر. - عباس، احسان، (1992م)، بدر شاکر السیاب، دراسة فی حیاته و شعره، بیروت، المؤسسة العربیة للدراسات والنشر، الطبعة السادسة. - عطوان، حسین، (1402ق)، وصف البحر والنهر فی الشعر العربیمن العصر الجاهلی حتى العصر العباسی الثانى، بیروت: دارالجیل. - علوش، سعید، (1405ق)، معجم المصطلحات الأدبیة، بیروت: دارالکتب اللبنانی، الطبعة الأولی. - علی، عبدالرضا، (1984م)، الاسطوره فی شعر السیاب، بیروت: دار الرائد العربی. - علیپور، مصطفی، (1387ش)، ساختار زبان شعر امروز، تهران: فردوس. - عوض، ریتا، (1978م)، بدرشاکرسیاب، بغداد: الموسسة العربیة للدراسات و النشر. - فتوحی، محمود، (1390ش)، سبکشناسی: نظریهها، رویکردها و روشها، تهران، سخن - ---------، (1387ش)، ابهام از دومعنایی تا چند لایگی معنا، مجلهی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، شماره16، صص17-36. - متحدین، ژاله، (1354ش)، تکرار و ارزش صوتی و بلاغی آن، مجله دانشکده ادبیات وعلوم انسانی مشهد، سال 11، شماره 3، صص483-530. - محمدی آسیابادی، علی، (1385ش)، «فرافکنی و شخصیت بخشی در شعر حافظ»، مجلات: زبان و ادبیات دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم، سال4، شماره 52 و 53، صص111-134. - الملائکه، نازک، (1923م)، قضایا الشعر المعاصر، بیروت، دارالعلم للملائین. - نیکو بخت، ناصر وبیراوندی، محمد، (1383ش)، معناشناسی و هویت ساختار در شعر نیمایوشیج، فصلنامه پژوهشهای ادبی، شماره6-صص146-131. - وارنر، رکس، (1387ش)، دانشنامه اساطیر جهان، ترجمه: ابوالقاسم اسماعیل پور، چاپ دوم، تهران: نشر اسطوره. - Cudden, J.A. (2006). A Dictionary of Literary Terms and Literary Theory. Black WellPublisher: Malden.
- Oxford University. (1978). the Oxford English Dictionary. University press: Oxford.
- Shaffer, Lawrence. (2005). Encyclopedic Dictionary of Literary Criticism. IVY Publishing House: Delhi.
- T. Shipley, Joseph. (1970). Dictionary of World Literary Terms. George Allen: London. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,602 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,498 |
||