تحلیل نشانه‌شناختی کیفیت انعطاف‌پذیری در مسکن سنتی یزد | ||
| معماری اقلیم گرم و خشک | ||
| دوره 11، شماره 18، اردیبهشت 1403، صفحه 17-36 اصل مقاله (1.62 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ahdc.2024.19715.1731 | ||
| نویسندگان | ||
| بابک شا ه پسندزاده1؛ کاظم مندگاری* 2 | ||
| 1گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد ، یزد، ایران | ||
| 2گروه آموزشی معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد، یزد، ایران | ||
| چکیده | ||
| تفاوت میان نگرش طراح و مخاطب، تفاوت میان گروه‌های مختلف مخاطبین، تحول مخاطبان در طول زمان و تغییر مداوم پدیده‌ها از جمله مواردی هستند که موجب کامل نبودن پیش‌بینی نیازها و شرایط متغیر مخاطب از سوی طراح می‌شوند؛ از این رو معماریِ انعطاف‌پذیر ضروری می‌نماید. انعطاف‌پذیری به مثابه کیفیتی فضایی، هماهنگ‌‌سازی «ارتباط» میان «انسان، فضا و زمان» بوده و بدین‌سان، قابلیت فضا در پذیرش کارکردهای متعدد و متنوع در بازه‌های زمانی مختلف، افزایش می‌یابد. از یک سو ارتباط انسان با فضا به دو گونه مستقیم (فعالیت) با محتوای معانی اولیه و غیرمستقیم (تصورات) با محتوای معانی ثانویه رخ می‌دهد؛ از سوی دیگر، از آنجاکه انعطاف‌پذیری فضا یک کیفیت معنایی به شمار می‌آید، در مسکن سنتی ایران می‌توان کیفیت انعطاف‌پذیری را به مثابه نشانه معناداری فضاهای این گونه از معماری در دانش نشانه‌شناسی، یعنی دانشی که بر چگونگی تولید و تفسیر معنا در چارچوب قراردادهای مشترک فرهنگی (رمزگان) تمرکز دارد، مورد تحلیل قرار داد. از این رو اصول و قواعد نشانه‌شناسی قابلیت توصیف و تحلیل وجه ارتباط غیرمستقیم انسان با فضا (تصورات)، به جهت تفسیر معنای گونه‌های انعطاف‌پذیری، و به تبع آن وجوه دیگر ارتباط را خواهد داشت. بر مبنای این تحلیل نشانه‌شناختی، هماهنگی میان صورت و محتوا در معماری انعطاف‌پذیر، با پذیرش نقش نشانگی توسط کالبد، منجر به تحقق فرایند تفسیر و در نتیجه «ارتباط عمیق» میان مخاطب و معماری می‌شود. تحقیق حاضر در روندی سلسله مراتبی، به بحث و بررسی پیرامون تبیین مفاهیم انعطاف‌پذیری معماری، تعیین جایگاه انعطاف‌پذیری در مسکن سنتی ایران، تبیین قواعد نشانه‌شناختی و تطبیق آنها با مفاهیم انعطاف‌پذیری در معماری و تدوین الگوهای نشانه‌شناختی تفسیر این مفاهیم در مصادیق مسکن سنتی یزد می‌پردازد. در روش‌شناسی این تحقیق، گردآوری داده‌ها به روش اسنادی- کتابخانه‌ای آغاز شده، ساماندهی اطلاعات به روش توصیفی- تحلیلی و تطبیق میان مفاهیم کیفیت انعطاف‌پذیری و مبانی نشانه‌شناسی با راهبرد استدلال منطقی انجام می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انعطاف‌پذیری؛ رمزگان؛ مسکن سنتی ایران؛ معنا؛ نشانه‌شناسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Semiotic analysis of flexibility quality in traditional housing of Yazd | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Babak Shahpasandzadeh1؛ Kazem Mondegari2 | ||
| 1Department of Architecture. Faculty of art and architecture. Yazd University. Yazd, Iran | ||
| 2Department of Architecture. Faculty of art and architecture. Yazd University. Yazd. Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The difference between the attitude of the designer and the audience, the difference between different groups of audiences and the evolution of the audience's demands over time are among the things that cause the designer's incomplete prediction of the changing needs and conditions of the audience; therefore, flexible architecture is essential. Flexibility, as a spatial quality, is the coordination of the "connection" between "human, space and time" and in this connection, it responds to the functions expected by the audience from the architectural space according to his changing needs; Thus, the ability of the space to accept multiple and diverse functions in different time frames increases. On the one hand, human communication with space occurs in two ways: direct (activity) with the content of primary meanings and indirect (imagination) with the content of secondary meanings; On the other hand, since the flexibility of space is considered a semantic quality, this quality can be found in the traditional housing of Iran and especially the examples of this research, that is, the traditional housing of Yazd, through the approach that focuses on how to produce and interpret meaning within the framework of common cultural agreements. (cods) is focused, that is, the semiotic approach was analyzed; Therefore, the current research in a hierarchical process, with the aim of analyzing the concepts of architectural flexibility (definitions, categories and characteristics) and determining the place of flexibility in the traditional housing of Yazd, explaining the semiotic principles and rules and matching them with the concepts of flexibility in architecture and compiling semiotic patterns of interpretation These concepts are discussed in examples of this architecture. The findings of this research indicate that the principles and rules of semiotics will have the ability to describe and analyze the aspect of indirect communication between humans and space (imagination), in order to interpret the meaning of flexible species, and consequently other aspects of communication. The results of this research show that based on semiotic analysis, the coordination between face and content in flexible architecture, by accepting the symbolic role of the body, leads to the realization of the process of interpretation and as a result a deeper connection between the audience and architecture, and on the other hand, other qualitative aspects of architecture Like arena, spatial territory, etc., in traditional architecture and housing, they will have the capability of systematic analysis and interpretation by using the categories of semiotic approach. In the methodology of this research, the collection of data is started with a documentary-library method, the organization of information is done with a descriptive-analytical method, and the matching between the concepts of quality, flexibility and the basics of semiotics is done with the strategy of logical reasoning. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| flexibility, codes, traditional Iranian housing, meaning, semiotics | ||
| مراجع | ||
|
آقایی، سپیده و آخوند، نفیسه و غفوریان، میترا (1399). ارزیابی میزان توسعه و تفکیک در انعطاف پذیری فضای داخلی مسکن آپارتمانی و واحدهای مسکونی مجاور، صفه، شماره 92، صص 51-33
ـ احمدی، بابک (1382). ساختار و تأویل متن، تهران: نشر مرکز.
ـ اهری، زهرا (1387). کاربرد روش چارلز موریس در مطالعه نشانه‌های معماری شهری، مجموعه مقالات سومین هماندیشی نشانه‌شناسی هنر، نشانه‌شناسی فرهنگی، موسسه تألیف،تهران: ترجمه و نشر آثار هنری.
ـ براتی، ناصر. (1382). زبان، اندیشه و فضا. تهران: انتشارات شهرداری تهران.
ـ بنتلی،ای‌ین؛ الک، آلن؛ مورین، پال؛ گلین، سومک؛ اسمیت، گراهام (1389) ، محیط‌های پاسخ‌ده (مترجم: مصطفی بهزادفر). تهران: نشر دانشگاه علوم صنعت ایران.
ـ پنیا، ویلیام و پارشال، استیون (1389). مبانی برنامه‌ریزی معماری (مترجم: محمد احمدی نژاد). اصفهان: نشر خاک.
ـ چندلر، دانیل (1387). مبانی نشانه‌شناسی (مترجم: مهدی پارسا). تهران: نشر سوره مهر.
ـ حیدری، علی‌اکبر و قاسمیان اصل، عیسی و کیایی، مریم (1396). تحلیل ساختار فضایی خانه‌های سنتی ایران با استفاده از روش نحو فضا (مطالعه موردی: مقایسه خانه‌های یزد، کاشان و اصفهان). مطالعات شهر ایرانی اسلامی، تابستان 1396، شماره 28، صص 34-21
ـ دینه سن، آنه ماری (1380). درآمدی بر نشانه‌شناسی (ترجمه: مظفر قهرمان). تهران: نشر پرسش.
ـ راپاپورت، آموس(1388)، انسان شناسی مسکن. (ترجمه: خسرو افضلیان). تهران: نشر حرفه هنرمند.
ـ - (1391)، فرهنگ، معماری و طراحی (ترجمه: ماریا برزگر). تهران: نشر شلفین.
ـ رضازاده، راضیه (1383). اصول و استانداردهای سازماندهی منظر شهری. تهران: دانشگاه علم و صنعت.
ـ ضیایی، بنفشه سادات، قدوسی فر، سید هادی و بذرافکن، کاوه (1401). تبیین نسبت انعطاف پذیری و سازماندهی فضایی در مسکن با روش نحو فضا، مورد مطالعاتی: مجتمع های مسکونی آتی‌ساز، ماهان و هرمزان. نشریه معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، 15 (38)، صص. 102-89
ـ عیسی زاده، کوثر (1396). تحلیل شناخت تاثیر فرهنگ بر کالبد و طراحی شهرها با تاکید بر نظریه‌های فرهنگی طراحی مجتمع‌های زیستی، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 46، صص 96-71
ـ عینی‌فر، علیرضا (1382)، الگویی برای تحلیل انعطاف‌پذیری در مسکن سنتی ایران، نشریه هنرهای زیبا (13)، دانشگاه تهران، تهران
ـ غروی الخوانساری، مریم (1396). گونه بندی و تحلیل قابلیت ها در انواع رویکرد انعطاف پذیری، صفه، شماره 76 ، صص. 54-37
ـ کابلی، پاول (1394). نشانه‌شناسی و زبان‌شناسی (ترجمه: راحله گندمکار). تهران: نشر سیاهرود.
ـ کالر، جانتان (1390). در جستجوی نشانهها (ترجمه: لیلا صادقی و تینا امرالهی). تهران: نشر علم.
ـ گروتر، یورگ (1388)، زیبایی‌شناسی در معماری (ترجمه: جهانشاه پاکزاد، عبدالرضا همایون). تهران: مرکز چاپ ونشر دانشگاه شهید بهشتی
ـ لنگ، جان (1386).آفرینش نظریه معماری (ترجمه: علیرضا عینی‌فر). تهران: نشر دانشگاه تهران.
ـ لینچ، کوین (1390)، از زمان و معماری (ترجمه: منوچهر مزینی). تهران: نشر شهیدی.
ـ مداحی، سید مهدی و معماریان، غلامحسین (1395). تجزیه وتحلیل پیکره بندی فضایی خانه های بومی با رویکرد نحو فضا (نمونه موردی: شهر بشرویه). مسکن و محیط روستا، 25 (156)، صص 66-49
ـ ونتوری، رابرت (1389)، پیچیدگی و تضاد در معماری (ترجمه: محمدرضا منوچهری، سید علیرضا میرترابی و سوسن جعفری). تهران: نشر سمیرا.
ـ هال، ادوارد توئیچل (1376)، بعد پنهان (ترجمه: منوچهر طبیبیان). تهران: نشر دانشگاه تهران.
-Canter, D. (1977). The psychology of place, st.martin's press, N.Y. -Eco, U.(1980). Function and Sign: The Semiotics of Architecture. In Geoffrey Broadbent and Richard Bunt and Charles Jancks eds. Signs, Symbols and Architecture. Chichester: John Wiley& Sons, 25. - - (1986). Semiotics and the Philosophy of Language.Bloomington: Indiana University Press. -Habraken, N.j. (2007).Design for Flexibility, BuldingResearch&Information,290-296 -Hillier, B. & Hanson, J. (1984). The Social Logic of Space. Cambridge: Cambridge University. -Hall, Edward, T. (1966). the Hidden Dimension, New York: Doubleday Anchor Books. -Hall, Stuart (1997). Representation: Cultural Representation and Signifying Practices, London: Sage & Open University. -Jiang, B. Claramunt, C. &Klarqvist, B. (2000).An Integration of Space Syntax into GIS for Modelling Urban Spaces. Applied Earth Observation and Geoinformation, 2(3-4), 161-171 -Klarqvist, B. (1993). A Space Syntax Glossary. Nordisk Arkitekturforskning, 6(2), 11-12 -Morris, C. (1946). Signs, Language and Behavior, Braziller, New York. -Peirce, C. S. (1931-1958). Collected papers of Charles sanders Peirce, ed. A. Burks, C. Hartshorne and P. weiss, Cambridge, MA: The Belknap Press of Harvard University press. -Peirce, Charles S. (1958). Collected Papers, vol. 7-8, Cambridge (Massachusetts): Harvard University Press. -Ramzy, N. S. (2013). Visual language in Mamluk architecture: A semiotic analysis of the Funerary Complex of Sultan Qaitbay in Cairo. Frontiers of Architectural Research,2(3), 338-35 -Rapoport, A. (2003). Cultura, ArquitecturayDiseño. Barcelona: Edicions de la Universit at Politècnica de Catalunya. -Ricoeur, P. (1974). Existence and hermeneutics. Chicago: North – Western University Press. -Saussure, F. D. (2011). Course in General Linguistics.New York, United States: Columbia University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 349 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 384 |
||