مطالعه روندهای مشاغل مبتنی بر فنّاوری اطّلاعات: شواهدی از تأثیر تحوّلات فنّاوری اطّلاعات بر تغییرات مشاغل در ایران | ||
| تداوم و تغییر اجتماعی | ||
| مقاله 3، دوره 1، شماره 2، آذر 1401، صفحه 229-247 اصل مقاله (663.3 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jscc.2022.2730 | ||
| نویسنده | ||
| نادر مطیع حق شناس* | ||
| استادیار جمعیت‌شناسی، گروه اقتصاد جمعیت و سرمایه انسانی، موسسه تحقیقات جمعیت کشور، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| زمینه و هدف: با گسترش تکنولوژی و فنّاوری در سطح جهانی، برهة جدیدی از فرصت‌های شغلی مبتنی بر فنّاوری اطّلاعات ایجاد شده و چالش‌هایی را پیش روی بازار کار کشور قرارداده است. شناخت این تحوّلات از حیث علمی و فرصت‌های سیاستی اهمّیت دارد. هدف اصلی مطالعه، بررسی دگردیسی مشاغل مبتنی بر فنّاوری اطّلاعات در کشور است. روش و داده‌ها: ازآنجا که در این پژوهش تحوّلات مشاغل مبتنی بر فنّاوری اطّلاعات مدنظر بوده، علاوه بر استفاده از منابع داده‌ای موجود مانند اطلاعات سرشماری‌های کشور، از روش‌های اسنادی- تحلیلی و تکنیک مصاحبه ساخت‌یافته نیز استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌های مطالعه نشان داد که به دنبال موج گستردة تغییرات مشاغل مبتنی بر فنّاوری اطّلاعات در کشورهای مختلف جهان، کشور ما نیز در دو دهة گذشته، تحوّلات قابل‌ملاحظه‌ای را در این زمینه تجربه کرده است. شیوة دورکاری، وجود کسب و کارهای نوین دیجی‌کالا و اسنپ، نمونه‌هایی از دگردیسی در حوزه فنّاوری‌های نوین در ایران هستند. بررسی تغییرات ساختار طبقه‌بندی مشاغل مبتنی بر فنّاوری اطّلاعات در سال 1395 در مقایسه با سال 1375 نشان می‌دهد در گروه اصلی متخصصان، 9 عنوان شغلی و در گروه اصلی تکنسین‌ها و کمک متخصصان، 12عنوان شغلی به گروه واحد‌ها اضافه شده است. بحث و نتیجه‌گیری: تأثیر و سرعت تغییرات در مشاغل مبتنی بر فنّاوری اطّلاعات در کشور چشمگیر و محسوس بوده است. مطالعة عوامل پیشران و سنجش میزان تحقق نقاط عطف پیش‌بینی شده در زمینه دگردیسی مشاغل مبتنی بر فنّاوری اطّلاعات در ایران به‌ویژه در سطح استان‌ها تا پنج سال آینده از جمله پیشنهادات تحقیقاتی این مطالعه هستند. پیام اصلی: به‌کارگیری فناوری اطاعات در بخش‌های دولتی، کسب و کار، مبادلات بین‌المللی و داخلی سبب تحولات اساسی در اقتصاد کشور شده است. شتاب بخشیدن به مسیر تحولات و بروز رسانی فناوری‌های نوین در حوزه مشاغل و پیوستن به جرگه اقتصاد جهانی، مهمترین پیام سیاستی مقاله است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انقلاب تکنولوژیکی؛ جمعیت؛ ساختار مشاغل؛ دگردیسی؛ مشاغل و کسب و کارهای نوین | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Study on the Trends of IT-Base Jobs in Iran: The Effects of IT Developments on Job Changes in Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Nader Motie Haghshenas | ||
| Assistant Professor of Demography, National Institute of Population Research, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Background and Aim: With the development of technology globally, a new era of job opportunities based on information technology has been created and has posed challenges to the labor market. It is important to know these developments scientifically and politically. The main purpose of this study is to investigate the transformation of jobs based on information technology in the country. Methods and Data: In addition to using existing data sources such as national census data, the present paper also used documentary-analytical methods and structured interview techniques. Findings: The findings of the study showed that following the wide wave of changes in IT-based jobs in different countries of the world, our country has experienced significant changes in this field in the last two decades. Teleworking, the existence of new startups of Digi Kala and Snapp are examples of this transition in Iran. The study of changes in the classification structure of jobs based on information technology in 2016 compared to 1996 shows that in the main group of specialists, 9 job titles and in the main group of technicians and assistant specialists, 12 job titles have been added to the group of units. Conclusion: The effect and pace of change in IT-based jobs in the country has been significant and noticeable. Studying the driving factors and measuring the realization of the predicted turning points in the field of transformation of IT-based jobs in Iran, especially in the provinces for the next five years are the research recommendations. Key Message: The use of information technology in the government, business, international and domestic exchanges parts have caused fundamental changes in the national economy. Accelerating the path of transformations and updating new technologies in the field of occopations and joining the global economy is the most important policy message of paper. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Technological Revolution, Population, Job Structure, Transformation, New Jobs and Startups | ||
| مراجع | ||
|
تافلر، آلوین (1362). موج سوم، (ترجمة شهیندخت خوارزمی)، تهران: نشر نو.
حاجیلو، اسمعیل (1398). روندهای تأثیرگذار آینده کار، ماهنامه کار و جامعه، (ویژه همایش کار و جامعه)، شماره 228: 114-107.
سرافرازی، مهرزاد و محمّدحسن بهبودی (1391). فنّاوری‌های نوین اطّلاعاتی و مدیریت جهانی، فصلنامه راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، دوره 3، شماره 9: 28-1.
سلگی، زهرا (1393). روند گذار شغلی در ایران با تأکید بر مشاغل نوظهور، پایان‌نامه کارشناسی پژوهشگری علوم اجتماعی، دانشگاه پیام‌نور واحد غرب تهران.
شواب، کلاوس (1396). انقلاب صنعتی چهارم، (ترجمة ایرج نبی‌پور)، بوشهر: نشر دانشگاه علوم پزشکی بوشهر.
صرافی‌زاده، اصغر (1383). فنّاوری اطّلاعات در سازمان ـ مفاهیم و کاربردها، تهران: نشر میر.
عباسی، محمّدرضا (1396). دورکاری: انواع، ابزار، روش‌ها، الزامات، چالش‌ها و راهکارها، تهران: راهکار مدیریت.
عمادزاده، مصطفی، و دیگران (1385). بررسی تأثیر فنّاوری اطّلاعات بر اشتغال (مطالعة موردی با رهیافت پنل‌دیتا)، تحقیقات اقتصادی، شماره 75: 197-221.
مرکز آمار ایران (1395). ساختار طبقه‌بندی مشاغل ایران، انتشارات مرکز آمار ایران.
نصیری‌یار، مریم و مهدی فهیمی (1385). شناسایی چالش‌های به کارگیری فناوری و اطّلاعات در ایران، ماهنامه تدبیر، شماره 167.
نیرومند، پوراندخت و همکاران ( 1392). شناسایی فرصت‌های شغلی فناوری اطّلاعات و ارتباطات در نظام آموزش فنی و تکمیلی استرالیا (تیف) و شبکه اطّلاعات شغلی ایالات متحده (اونت)، تهران: اولین همایش بین‌المللی صنعت و صادرات فنّاوری اطّلاعات.
هاشمی، سیّدعلی و دیگران (1397). اثرات فنّاوری‌های نوین و تحوّلات آن بر ترکیب بازار کار، گزارش طرح پژوهشی، تهران، مؤسسه کار و تأمین اجتماعی.
Aghion, P., & Howitt, P. (1994). Growth and Unemployment. The Review of Economic Studies, 61(3), 477-494. Autor, D., Levy, F., & Murnane, R. J. (2003). The skill content of recent technological change: An empirical exploration. The Quarterly Journal of Economics, 118(4), 1333-1279. Barnes, Stuart (2007). E-Commerence and V-Business, Elsevier Ltd, London. Frey, C. B. and M. A. Osborne (2013), “The Future of Employment: How Susceptible are Jobs to Computrisation? Oxford University. Global Entrepreneurship Research Association, Global Entrepreneurship Monitor, (2018-19), Global Report, London Business School, UK. Hoffmann, E. (1999). Presenting statistics on labour market dynamics, Geneva: ILO. ILO [International Labour Office] (2017). World Employment and Social Outlook, New York: United Nations. Katz, L. F., Murphy, K. M. (1992). Changes in Relative Wages, 1963-1987: Supply and Demand Factors, The Quarterly Journal of Economics, 107(1), 35-78. World Economic Forum (2015). The Future of Jobs: Employment Skills and Workforce, WEF publications.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 531 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 398 |
||