انعطاف پذیری در مسکن بومی روستایی بلوچستان ایران | ||
| معماری اقلیم گرم و خشک | ||
| دوره 9، شماره 13، شهریور 1400، صفحه 103-118 اصل مقاله (1.77 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.29252/ahdc.2021.16767.1558 | ||
| نویسندگان | ||
| کریم بخش ترشابی* 1؛ غلامرضا اکرمی2؛ علیرضا عینی فر3 | ||
| 1دانشجوی دکتری معماری پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران. مدرس دانشکده هنر و معماری دانشگاه سیستان و بلوچستان، ایران | ||
| 2دانشیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 3استاد دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| چکیده بلوچستان، منطقه‌ی وسیعی در جنوب شرقی ایران و بخشی از استان پهناور سیستان و بلوچستان است که دارای تنوع آب و هوایی، جغرافیایی، گویش، پوشش و حتی تنوع مسکن می‌باشد. در بلوچستان، گونه‌های مختلف مسکن متحرک؛ مثل سیاه‌چادر و کپر تا خانه های ثابت؛ مثل توپ، کاش، اتاق(کوتی یا بان)دیده می شود. این گونه‌های مختلف، در جوابگویی به نیازهای مردم بومی با توجه به شرایط و امکانات گوناگون زیست بوم، با مصالح بومی متنوع در طول زمان و با تجربه‌ی مردم بومی شکل گرفته است. که ضمن داشتن نقاط ضعف و کمبودهایی، دارای قابلیت‌های زیادی می‌باشند. یکی از این قابلیت‌ها که در مسکن این خطه دیده می‌شود، انعطاف‌پذیری آن است. انعطاف‌پذیری در انتخاب مصالح و فن‌آوری ساخت تا جوابگوی به نیازهای متنوع زیستی از جمله: انطباق با شرایط محیطی و اقلیمی، چرخه مداوم حیات، امکان زیست نسل های متعدد در این خانه‌ها امکان تغییر، رشد و استفاده از فضا در طول زمان و غیره دیده می‌شود. چنین قابلیت‌هایی در مسکن تیپ و بسته‌ی امروزی، کمتر به‌چشم می‌آید یا طراحان کمتر به چنین مواردی توجه دارند. چند عملکردی بودن فضاها، وجود فضاهای منعطف و برنامه‌پذیر با توجه به نیاز ساکنین و فضاهایی با کیفیت‌های متنوع؛ اعم از باز، بسته و نیمه‌باز در مسکن روستایی این خطه حکایت از انعطاف‌پدیری آن دارد. این مقاله در پی جواب دادن به این سوالات است که آیا مسکن بومی روستایی بلوچستان انعطاف پذیر است و معیارهای انعطاف پذیری مسکن بومی آن چه می باشند. جهت انجام این تحقیق از روش کیفی و مبتنی بر مطالعات میدانی و کتابخانه ایی استفاده شده ست. انعطاف‌پذیری در مسکن این منطقه، حاصل رابطه قوی بین انسان و طبیعت است. با الهام از قابلیت انعطاف‌پذیری مسکن بومی روستایی بلوچستان می توان مسکن حداقل با کارایی حداکثری را برای مردم این منطقه در نظر گرفت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انعطاف پذیری؛ مسکن بومی؛ روستایی؛ بلوچستان؛ ایران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Flexibility in Indigenous Rural Housing in Balochistan, Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Karim bakhsh Torshabi1؛ Gholam Reza Akrami2؛ Ali Reza Aeinifar3 | ||
| 1Faculty member of Sistan and Baluchestan University, Iran | ||
| 2Faculty of Fine Arts , Tehran University, Tehran, Iran | ||
| 3Faculty of Fine Arts , Tehran University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Abstract Baluchistan is a large region in southeastern Iran and part of the vast province of Sistan and Baluchestan, which has a variety of climate, geography, dialect, coverage and even a variety of housing. In Balochistan, different types of mobile housing; like balls, Kash and room, are seen. These different species have been formed in response to the needs of the indigenous people according to the different conditions and facilities of the ecosystem, with various indigenous materials over time and with the experience of the indigenous people.These different species have been formed in response to the needs of the indigenous people according to the different conditions and facilities of the ecosystem, with various indigenous materials over time and with the experience of the indigenous people. Which, while having weaknesses and shortcomings, have many capabilities. One of the capabilities seen in housin in this area is its flexibility. Flexibility in the choice of materials and construction technology to respond to various biological needs, including: adaptation to environmental and climatic conditions, continuous life cycle, the possibility of multiple generations living in these houses, the possibility of change, growth and use of space over time, etc. May be. Such features are less common in today's type and package housing, or designers pay less attention to such items. Multi-functional spaces, the existence of flexible and programmable spaces according to the needs of residents and spaces with various qualities; Whether open, closed or semi-open in rural homes, these are, its flexibility. This article seeks to answer these questions, whether Indigenous rural housing in Balochistan is flexible and what are the criteria for flexible indigenous housing. For this research, a qualitative method based on field and library studies has been used. Flexibility in housing in this region is the result of a strong relationship between man(human) and nature. Inspired by the flexibility of indigenous rural housing in Balochistan, at least a house, with its most efficiency can be considered for the people of this region. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Flexibility, Indigenous housing, Rural, Baluchistan, Iran | ||
| مراجع | ||
|
- افشاری، م و پوردیهیمی، ش(1394) توالی معنا دار فعالیت هادرمسکن (نمونه موردی : ایل قشقایی)دو فصلنامه معماری ایرانی، نشریه مطالعات معماری ایران، شماره:7، بهار و تابستان، صص 5 – 17.
- بنتلی، ا؛ الکک، آ؛ مورین، پ؛ گلین، س؛ اسمیت،گ (1389)، محیط های پاسخده، ترجمه: مصطفی بهزادفر ،انتشارات: دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران.
- راپاپورت، آ (1392) انسان شناسی مسکن، ترجمه: خسرو افضلیان انتشارات کتابکده کسری چاپ دوم.
- شاهچراغی، آ و بندر آباد، ع (1396) محاط در محیط کاربرد روانشناسی محیطی در معماری و شهرسازی، انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی تهران.
- صادقی پی،ن(1391) تاریخچه و علل گرایش به معماری بومی در غرب، کشورهای اسلامی و ایران، نشریه شهر و معماری بومی، شماره: 2 صص7-24.
- عینی فر، ع (1382)الگویی برای تحلیل انعطاف پذیری در مسکن ایران ، نشریه هنرهای زیبا، شماره: 13، صص 64-77 .
- غروی الخوانساری، م(1390) تعامل پایایی و پویایی در انعطاف پذیری اثر معماری: نمونه موردی مسکن انعطاف پذیر رساله دکتری دانشگاه تهران.
- غروی الخوانساری، م (1397)راهکارهایی برای انعطاف پذیری مسکن معاصر با توجه به تغییرات الگوی خانواده در طی زمان، نشریه: صفه، شماره :82،ص :28-49.
- کریمی، ا (1365)؛ بررسی اجمای نظریه های گوناگون در مورد شکل کلی مسکن های سنتی و بومی، مجله رشد آموزش جغرافیا-ش 6- ص 142-169.
- کسرائیان، ن و عرشی، ز(1380) بلوچستان، انتشارات آگاه.
- کیانی، م؛ سلطانزاده، ح؛ حیدری، ع(1398) سنجش انعطاف پذیری نظام فضایی با استفاده از تکنیک چیدمان فضا(مطالعه موردی: خانه های شهر قزوین)، نشریه: باغ نظر، شماره :16، ص61-76.
- لنگ، ج (1395)آفرینش نظریه معماری نقش علوم رفتاری در طراحی محیط، ترجمه: علیرضا عینی فر، انتشارات دانشگاه تهران.
- محمدحسینی، پ؛ جوان فروزنده، ع؛ جهانی دولت آباد، ا و حیدری، ع(1399)واکاوی نقش انتخاب های فرهنگی در شکل گیری ساختار خانه های بومی( نمونه موردی: خانه های اردبیل در اواخر قاجار و پهلوی اول)، فصلنامه پژوهش های معماری اسلامی، شماره: 29، صص 61-86.
- محمودزهی، م (1392) دانشنامه فرهنگ و تمدن سیستان و بلوچستان 6 (هنربلوچستان)، ناشر: پیام اندیشه، مشهد، چاپ اول.
- ملک زاده، ح (1396) گونه شناسی مسکن اصیل روستایی نیمه جنوبی استان سیستان و بلوچستان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد، دانشکده معماری و شهرسازی یزد.
- ملک زاده، ح و کوششگران، س ع (1396) گونه شناسی معماری کپری نیمه جنوبی بلوچستان ایران، نشریه: معماری اقلیم گرم و خشک، شماره: 6، صص 81-96.
- میر، ع و میرشکاری،ل (1394)استان شناسی سیستان و بلوچستان ،وزارت آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ناشر: شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران چاپ پنجم.
- ناری قمی، م و دامیار، س (1391) رویکردها به معماری بومی در نظریه پردازان مدرن معماری ،نشریه شهر و معماری بومی، شماره 3،پاییز و زمستان ، صص79-95.
- هال، ا؛ گومز، آ و پالاسما، ی(1394) پرسش های ادراک پدیدار شناسی، ترجمه علی اکبری، محمد امین شریفیان، ناشر: نقش پرهام، تهران.
- Elkady.A , Fikry.M. Elsayad.Z , (2018) Developing an optimized strategy achieving design flexibility in small-area units: Case study of Egyptian economic housing Alexandria Engineering Journal, 4287–4297
-Estaji, H. (2017) “A Review of Flexibility and Adaptability in Housing Design”, International Journal of Contemporary Architecture ”The New ARCH“ pp. 37–49
-Hosseini Raviz.S, Nik Eteghad. A, Uson Guardiola. E , and Armesto Aira. A.(2015) “Flexible Housing: The Role Of Spatial Organization In Achieving Functional Efficiency” ,International Journal of Architectural Research,9(2) ,pp.65-76
- Schneider, T, & Till, J. (2005) “Flexible Housing: Opportunities and Limits”,9(2), pp. 157-166.
-Scuderi, G. (2019 ) “Designing Flexibility and Adaptability: The Answer to Integrated Residential Building Retrofi ” www.mdpi.com/journal/designs.PP.1-11
-Till, J and Schneider, T. (2005)“Flexible housing: The means to the end ” Architectural Research Quarterly 9(3-4):287 - 296
- Wieland, A, Wallenburg, C. (2012). Dealing with Supply Chain Risks, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 42(10), pp.887- 900.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 609 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,016 |
||