بهـــــــیافت؛ از مشق تا مکتب | ||
| معماری اقلیم گرم و خشک | ||
| دوره 9، شماره 13، شهریور 1400، صفحه 77-103 اصل مقاله (2.57 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.29252/ahdc.2021.16272.1520 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدرضا امینی* 1؛ محمدرضا اولیاء2 | ||
| 1دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه یزد، یزد، ایران | ||
| 2استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد، یزد، ایران | ||
| چکیده | ||
| در این مقاله "بهیافت" در مرحله اول به‌عنوان یک فعل معرفی می‌شود که به دلیل دستگاه فکری توحیدی حاکم برآن با موارد مشابه مانند بازیافت و آپسایکل تفاوت داشته و به معنای نوعی از کشف استعداد مکتوم نعمت‌ها و کاربست آن‌ها است. "بهیافت" را می‌توان در ترادف با اصطلاحات اصیلی همچون "عمل آوردن" ، کیمیاگری و تبدیل محدودیت به امکان دانست که جزو دایره اصطلاحات پرکاربرد تمدن های واقع شده در اقلیم‌های سخت مانند اقلیم گرم و خشک ناحیه حاشیه کویر مرکزی ایران به شمار می‌روند. به‌واسطه عمل بهیافت با رجوع به مواد و مصالح، اشیا و وسایل بلااستفاده، چیزهایی با ارزش‌تر تولید می‌شود. به این تعبیر، هر عملی که به حفاظت و تحول ارزش چیزی بیانجامد گونه‌ای از بهیافت خواهد بود و می‌تواند در مقیاسی وسیع تر، دست‌مایه‌ای برای تعریف مجدد فعل معماری (به معنای آبادانی) باشد. این مقاله در مرحله دوم به تعریف مکتب بهیافت می‌پردازد که یکی از مبانی نظری تمدن معماری ایرانی و سنتِ ساختن بوده و ریشة ناپیدای به‌وجودآمدن بسیاری از وجوه پیدای این تمدن قابل تشخیص است. به نظر می‌رسد مکتب بهیافت می‌تواند به‌عنوان یک فلسفه پشتیبان، بسیاری از امور مرتبط با زیستن را متحول سازد. این مقاله از نوع تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و با اتکا بر روش استدلال منطقی بر پایه تعاریف اولیه از مفهوم بهیافت، و مراجعه به منابع و داده‌های کتابخانه‌ای و میدانی به راهبرد ارائه مدل عملیاتی می‌انجامد. تحقیق حاضر مشق بهیافت را به‌عنوان روشی برای بازرویش و احیای مکتب بهیافت معرفی می‌نماید که به معنی انجام روشمند عمل بهیافت بوده و شامل سه مرتبه "بن‌یافت"، "بهیافت" و "دریافت" می‌باشد. تعاملی دوسویه بین مشق و مکتب برقرار است که به دلیل قوه‌ی نامیه مشق بهیافت، به بالندگی ساحت نظری مکتب بهیافت می‌انجامد. در نهایت، مقاله حاضر طرح منظومه مشق را برای کارگاه‌های مشق بهیافت ارائه می‌دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بهره‌وری؛ مکتب بهیافت؛ عمل آوردن؛ مشق بهیافت؛ تعلیم و تربیت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Behyaft; From Mashgh to School of Thought | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mohammadreza Amini1؛ Mohammadreza Owlia2 | ||
| 1PhD student of Architecture, Yazd University, Yazd, Iran | ||
| 2Assistance professor, Yazd University, Yazd, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Referring to the act of discovering the concealed potentials of the blessings, “Behyaft” as a verb, primarily differs from similar cases such as recycling and upcycling; due to the “monotheistic intellectual system” in which it is defined. Behyaft can be considered as synonymous to authentic terms such as “Amal Avordan” (produce), “Kimia” (alchemy), and the act of altering restriction into opportunity, which are the most widely applied terms in civilizations located at environmentally deprived climates such as the cities established at the edge of the deserts of Iran. Through the “Mashgh” (practice) of Behyaft, by employing obsolete materials, higher-value products are created. In this sense, any action that leads to the elevation of the value of things could be considered as a type of Behyaft; and can be a basis for redefining the concept of architecture with its original definition as “Abadani”. At the second step, Behyaft as a school of thought is one of the leading concepts in the Iranian architecture civilization, and it can be recognized as the invisible root for the emergence of many visible epitomes of this civilization. This article believes that the Behyaft as a school of thought can evolve any thought or action by acting as a supporting philosophy. This article is considered as a descriptive-analytical research that relies on the logical reasoning method, based on the initial definitions of the concept of Behyaft, and referring to library resources and field studies, leads to presenting an operational model. This article introduces the Mashgh-e-Behyaft as a way to revitalize the Behyaft school of thought, which is defined as the implementation of the practice of Behyaft in a disciplined method, consisting of its three stages: Bonyaft, Behyaft, and Daryaft. There is a reciprocal interaction between the Mashgh and the school of thought, which leads to the progression of the theoretical fields of Behyaft as a school of thought due to the “sprouting potential” of the Mashgh. Finally, this article proposes a system, designed for Mashgh-e-Behyaft workshops. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Productivity, Behyaft School of Thought, Amal Avordan, Mashgh-e-Behyaft, Education | ||
| مراجع | ||
|
ـ اردلان، نادر و بختیار، لاله. (1379). حس وحدت. ترجمه حمید شاهرخ. اصفهان: نشر خاک.
ـ المعی، ارسلان و طایفه، احسان. (1399). بررسی مولفه های هنر بهیافت زباله ها در طراحی داخلی فضای نمایشگاهی (مطالعه‌ی موردی: فضا نمایش صنعت خودروی ایران) اولین کنفرانس محیط زیست، عمران، معماری و شهرسازی.
ـ امینی، محمدرضا. (1392). بهیافت در معماری داخلی. پایان نامه کارشناسی ارشد معماری. دانشگاه تهران، تهران.
____________ (1394). کروکی سه بعدی؛ تمرینی برای مطالعه‌ی منابع مصنوع. گاهنامه علمی ترویجی تالار.
ـ اولیاء، لیلی. (1394). طرح مرمت محله خواجه خضریزد (با رویکرد ایجاد مدیریت تولید بومی). پایان نامه کارشناسی ارشد رشتۀ مرمت ابنیه و بافتهای تاریخی. دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
ـ اولیاء، محمدرضا. (1381). شناخت اصطلاحات معماری سنتی ایران. رساله دکتری رشته معماری. دانشگاه تهران، دانشکده هنرهای زیبا.
___________ (1394). پیشنهاد تاسیس پایگاه اطلاع رسانی بهیافت/ کشکول بهیافت. نامقاله. یزد.
___________ (1395). دانشگاه کجاست. سخنرانی ها وچکیده مقالات اولین همایش ملی معماری فضاهای دانشگاهی، 60-64.
___________ (1398). دانش بومی، دانشگاه غیر بومی. معماری بومی ایکوموس ایران، 2(1)، 11-17.
___________ (1399) کیمیای برتر. سخنرانی در مراسم تونمایی از فیلم شکرافشان؛ دیماه 1399 قابل دسترس از طریق آدرس https://www.aparat.com/v/Zt9Ax.
ـ اولیاء، محمدرضا. و اولیاء، آمنه. (1398). درآمدی بر چینه شناسی. معماری بومی ایکوموس ایران، 1(1)
ـ آیت‌الله‌زاده‌شیرازی، باقر. (1360). سیری در شناخت هنر معماری ایران. هنر، 1(1)، 138-159.
ـ بلوری‌زاده، مژده. (1394). رموز پایداری بناهای خشتی باقیمانده پس از زلزله سال 1382 بم، با رویکرد روش‌شناختی. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته معماری. دانشگاه یزد.
ـ بهشتی، سیدمحمد. (1382). دیدگاه: زیبایی و کاربرد در هنر سنتی. خیال، 5(1)، 139-145.
_____________ (1389). هویت و مهندسی ایرانی. آیین، 28-29(2)، 5-15.
_____________ (1390). از خلع ماده تا درک ملکوت: ظهور باطن به دست معماران سنتی. اطلاعات حکمت و معرفت، 69(6)، 9-12.
_____________ (1391). موزه ها. همایش ملی موزه ها، تهران.
_____________ (1398). چینه چیست؟. معماری بومی ایکوموس ایران(4)، 5-6.
_____________ (1399). بهره‌وری امروز ایران با تدوین نظرات ۱۸ نفر از فرهیختگان و اندیشمندان در حوزه اقتصاد، مدیریت و بهره‌وری با بهره‌گیری از دهمین همایش ملی بهره‌وری. تهران: انجمن بهره‌وری ایران.
ـ بهشتی، سیدمحمد و نجارنجفی، الناز. (1396). تشنگی ثروت ما است! اندیشه ایرانشهر، ۲۴-۲۵، 8-15.
ـ پیرنیا، محمدکریم. (1383). س‍ب‍ک‌ش‍ن‍اس‍ی معماری ایرانی. ویرایش غلامحسین معماریان. تهران: معمار.
ـ حجت، عیسی. (1364). دورریختنی‌ها. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
_________ (1384). هویت انسان‌ساز، انسان هویت پرداز (تاملی در رابطه هویت و معماری). هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، 24(1)، 55-62.
__________ (1390). مشق معماری. تهران: دانشگاه تهران.
ـ حجت، مهدی. (1384). سخنرانی/ تشیع و تأثیر آن بر هنر. شیعه شناسی، 11(3)، 189-212.
_________ (1392). آموزش فرهنگ به مثابه تذکر تاریخی؛ درباره‌ی کارگروه فهم معماری ایران. سوره اندیشه، 70-71(0)، 332-333.
_________ (1398). فهم معماری بومی. معماری بومی ایکوموس ایران(1)، 8-11.
ـ حسینخانی، هادی. (1386). یادگیری به روش بحث گروهی و شیوه کاربرد آن در حوزه های علمیه و آموزش عالی. معرفت، 119(16)، 33-44.
ـ حیدری، حسین و جعفرزاده‌پور، فروزنده. (1392). بررسی فرهنگ مصرف و سبک زندگی در خانواده های ایرانی؛ آسیب شناسی و راهبردها. مطالعات سبک زندگی، 5-6(2)، 85-110.
ـ حیدری، علی اکبر و قاسمیان، عیسی. (1398). تحلیل نمودپذیری مفهوم قناعت در الگوی خانه‌های سنتی ایرانی (نمونه موردی: خانه مرتاض در یزد) مجله پژوهش های معماری اسلامی، ۸۷-۱۰۶.
ـ خاکزند، مهدی، و کیانی، کیوان. (1396). توجه به مدیریت آبهای سطحی در بهیافت لندفیل برمشور. چهارمین کنفرانس ملّی معماری و شهرسازی «پایداری و تاب آوری از آرمان تا واقعیت.
ـ خاکی‌قصر، آزاده. (1397). برنامه فضایی خانه‌های سنتی یزد در نسبت با سکونت امروزی. شهر و معماری بومی، 8(6)، 23-46.
ـ راستی، فاطمه و نیرومند شیشوان، مهدیه. (1395). بهیافت: راهکاری نوین در راستای پایداری. دومین کنگره بین المللی علوم زمین و توسعه شهری.
ـ سروش، عبدالکریم. (1364). از تاریخ بیاموزیم. کیهان فرهنگی، 20(2)، 15-19.
ـ صدیقیان، آرمان. (1398). مدرسه آرمانى. (پایان نامه کارشناسی ارشد معماری). دانشگاه یزد، یزد.
ـ فرهادی، مرتضی. (1373). کبوترخانه‌های ایران، درهم آمیزی زیبایی و کارآیی. صفّه، 13-14(4)، 66-77.
ـ کاویان، مجتبی و غلامی، غلامحسین. (1396). کارخانه یا کار و خانه؛ بررسی مفهوم کار و تولید در شکل گیری خانه های تاریخی ایرانی در بشرویه. شهر و معماری بومی، 5(5)، 101-118.
ـ لینچ، کوین. (1387). اتلاف. ترجمه سیدحسین بحرینی. ویرایش مایکل ساوث‌ورث. تهران: دانشگاه تهران.
ـ منصوری، سیدامیر و سیده، نفیسه. (1393). بهیافت منظر - رویکردی نو در احیای نواحی دفن زباله. فصلنامه منظر. دوره6. شماره27.
ـ مهوش، محمد و سعدوندی، مهدی. (1397). شاخص سازی قناعت در معماری. مجله پژوهش های معماری اسلامی، ۱۳۷-۱۵۴.
- Braungart, Michel., McDonough, William., & Bollinger, Andrew. (2006). Cradle-to-cradle design: creating healthy emissions e a strategy for eco-effective product and system design. Journal of Cleaner Production.
- DiMaggio, John. A., & Wesley, Vernon. (2011). Forensic Podiatry: Principles and Methods: Humana Press.
- Edelsbrunner, H., Press, C. U., Ablowitz, M. J., Ciarlet, P. G., Iserles, A., Davis, S. H., Olver, P. J. (2001). Geometry and Topology for Mesh Generation: Cambridge University Press.
- Johnson, Bea. (2013). Zero Waste Home: The Ultimate Guide to Simplifying Your Life by Reducing Your Waste: Scribner.
- Lehmann, Steffen., & Crocker, Robert. (2012). Designing for zero waste : consumption, technologies and the built environment. London ; New York: EarthScan.
- Owlia, Mohammad Reza., & Owlia, Farzaneh. (2018, 2018/9/16). Imposed Modern Misdevelopment vs. Composed Traditional ABADI. Paper presented at the International workshop on water and city hydraulic systems and urban structures Yazd2018.
- Peterson, Chris. (2011). Building with secondhand stuff : how to re-claim, re-vamp, re-purpose & re-use salvaged & leftover building materials. Minneapolis, Minnesota: Creative Publishing International.
- Pilz, Reiner. (1994). salvo news. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 464 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 427 |
||