بررسی روایت مرگ در سه رمان جنگ با تکیه بر نظریه ژنت | ||
| کاوش‌نامه زبان و ادبیات فارسی | ||
| مقاله 7، دوره 22، شماره 48، خرداد 1400، صفحه 203-230 اصل مقاله (652.58 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.29252/kavosh.2020.14463.2817 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه حسینی اسحق آبادی؛ محمد پارسانسب* ؛ حسین بیات | ||
| گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران | ||
| چکیده | ||
| با وجود اهمّیّت عنصر اندیشه در قالب رمان، بیشتر داستان‌نویسان جنگ در ایران،با تکیه بر ترسیم صحنه‌های دلخراش این واقعه، از توجّه به جنبه فلسفی آن، بازمانده‌اند؛ از این رو، آثار آنها، بیشتر به «رمان حادثه» شباهت دارد. بیشتر پژوهش‌های انجام‌شده درباره رمان‌های جنگ، با رویکردی اندیشه محور، به مطالعه این آثار پرداخته و کمتر، به جنبه فلسفی آنها توجّه کرده‌اند. پژوهش حاضر، با تکیه بر نظریه روایت‌شناسی ژرار ژنت (Gerard Genet) و روش توصیفی-تحلیلی، به خوانش روایی مرگ در سه رمان جنگ می‌پردازد تا دریابد که نویسندگان این رمان‌ها، تا چه اندازه توانسته‌اند با نگاهی فلسفی، به روایت این پدیده بپردازند. نتایج حاصل از این پژوهش، نشان می‌دهد که حادثه مرگ در رمان‌های یادشده، بسامد بالایی دارد و معمولاً، با درنگ و ذکر جزئیات روایت می‌شود. نویسندگان این رمان‌ها، تلاش کرده‌اند تا با تکیه بر صحنه‌های دلخراش مربوط به مرگ شخصیت‌ها، مظلومیت آنها را تصویر کنند و مخاطب را با خود همراه‌سازند؛ از این رو، بعد عاطفی رمان‌های مذکور، در مقایسه با جنبه فلسفی آنها، قوّت بیشتری دارد؛ امّا در رمان «شطرنج با ماشین قیامت»، نویسنده، علاوه بر توجّه به جنبه عاطفی، با رویکردی فلسفی نیز به این موضوع می‌پردازد و شخصیت اصلی داستان را در کشاکش انتخاب بین مرگ و زندگی قرار می‌دهد و بدین ترتیب، با وجود آن که وی، حادثه مرگ را به شکلی واقع‌گرایانه و با ذکر جزئیات ترسیم می‌کند، از توجه به ابعاد فلسفی این پدیده نیز غفلت نمی‌ورزد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رمان جنگ فارسی؛ مرگ؛ درنگ توصیفی؛ روایت‌شناسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A study of death narration in three war novels based on Genet’s theory | ||
| نویسندگان [English] | ||
| fateme Hosseini eshaq abadi؛ Mohamad Parsanasab؛ Hosein Bayat | ||
| The group of Persian language and literature, facullity of literature and human societies, Kharazmi university, Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| Despite the significance of contemplation in novel, most war novel writers have failed to deal with the philosophical aspect of death by overemphasizing the depiction of tragic scenes. Therefore, their novels are more of an event type. Most research works about war novels have studied them with an ideology-oriented approach and rarely attended to their philosophical aspects. In this search, by using Gerard Genet’s narratology and a descriptive-analytic approach, the concept of death is examined in three war novels to understand how much war novels have been able to introduce the philosophical features of this phenomenon. As the results of this search show, the death event in these novels has repetitive frequency and is usually narrated with delay and details. The war narrators have put too much emphasis on heart-rending scenes of characters’ death so as to draw the attention of the audience to the oppression done to those characters. In other words, the emotional aspect of these novels speaks louder than their philosophical aspect. In the novel Chess with the Doomsday Machine, the writer deals with both the emotional and philosophical facets of the subject and places the major character in a struggle to choose between life and death. Therefore, as a pragmatic requirement of narration, it is necessary to notice the philosophical aspect of the narrated concepts. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Persian war novel, Death, Descriptive delay, narratology | ||
| مراجع | ||
|
الف) کتابها 1. آبرامز، م. ه. (۱۹۷۱)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، ویرایش سوّم، ترجمه: مهدی شهسواری، ۱۳۹۳، کرمان: انتشارات خدمات فرهنگی. 2. احمدزاده، حبیب (1390)، شطرنج با ماشین قیامت، چاپّ هفدهم، تهران، سورة مهر. 3. بالائی، کریستف (۱۹۹۸)، پیدایش رمان فارسی، ترجمه: مهوش قویمی و نسرین خطّاط، ۱۳۷۷، تهران: انتشارات معین-انجمن ایران‌شناسی فرانسه. 4. بهبودی، انسیه (۱۳۹۴)، عیار بلور، تهران: سورة مهر. 5. پارسی‌نژاد، کامران (۱۳۸۴)، جنگی داشتیم، داستانی داشتیم، تهران: صریر. 6. پرینس، جرالد (۱۹۸۲)، روایت‌شناسی، شکل و کارکرد روایت، ترجمه: محمّد شهبا، ۱۳۹۱، تهران: مینوی خرد. 7. تایسن، لوئیس (۲۰۰۶)، نظریه‌های نقد ادبی معاصر، ترجمه: مازیار حسین‌زاده و فاطمه حسینی، ویراستار: حسین پاینده، ۱۳۸۷، تهران: نگاه امروز و حکایت قلم نوین. 8. تولان، مایکل (۲۰۰۱)، درآمدی نقّادانه-زبان‌شناختی بر روایت، ترجمه: ابوالفضل حرّی، ۱۳۸۳، تهران: بنیاد سینمایی فارابی. 9. حسن‌بیگی، ابراهیم (۱۳۹۲)، جنگ و رمان‌هایش، تهران: سروش. 10. خدادادی، فضل‌الله (۱۳۹۶)، بررسی ساختار پیرنگ در چند رمان دفاع مقدّس، تهران: سورة مهر. 11. دستغیب، عبدالعلی (۱۳۸۳)، کالبد شکافی رمان فارسی، تهران: سورة مهر. 12. _________ (1386)، پیدایش رمان فارسی، شیراز: نوید شیراز. 13. دهقان، احمد (1392)، سفر به گرای 270 درجه، چاپ هفدهم، تهران: سورة مهر. 14. ریمون کنان، شلومیث (1387)، روایت داستانی: بوطیقای معاصر، ترجمه: ابوالفضل حرّی، تهران: نیلوفر. 15. زنوزی جلالی، فیروز (1387)، باران بر زمین سوخته، چاپ دوّم، تهران: تندیس. 16. سلیمانی، بلقیس (1380)، تفنگ و ترازو، تهران: روزگار. 17. صنعتی، محمّدحسین (۱۳۸۹)، آشنایی با ادبیّات دفاع مقدّس، تهران: پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدّس. 18. مارتین، والاس (1391)، نظریه‌های روایت. ترجمه: محمّد شهبا، چاپ پنجم، تهران: هرمس. 19. محمود، احمد (1388)، زمین سوخته، چاپ هشتم، تهران: معین. 20. میرعابدینی، حسن (1383)، صد سال داستان‌نویسی در ایران، جلد ۳، چاپ سوّم، تهران: چشمه.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 631 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 479 |
||