تاثیر توپهای شناور برکاهش میزان تبخیر از منابع آبی روباز (مطالعه موردی: سد رسوبگیر معدن مس سرچشمه) | ||
| خشک بوم | ||
| مقاله 6، دوره 8، شماره 1، شهریور 1397، صفحه 59-73 اصل مقاله (741.92 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.29252/aridbiom.8.1.59 | ||
| نویسندگان | ||
| حمیده افخمی* 1؛ حسین ملکی نژاد2؛ عصمت اسماعیل زاده3 | ||
| 1دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد | ||
| 2دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد | ||
| 3رئیس امور تحقیقات آب و محیط زیست، مجتمع مس سرچشمه | ||
| چکیده | ||
| تبخیر از جمله مهم‌ترین تلفات محسوس از سطوح آبی بهخصوص مناطق بیابانی است که بشر کمترین دخالت را در آن دارد و اقلیم مهم‌ترین شاخص میزان این تلفات در مناطق مختلف بهشمار میرود. تاکنون راهکارهای مختلفی جهت کاهش میزان تبخیر ارائه گردیده است. در پژوهش حاضر که با هدف کاهش میزان تبخیر از سد رسوبگیر و سطوح آبی روباز مجتمع مس سرچشمه انجام گرفت، سعی شده تا برای اولین بارکارایی سه نوع توپ به‌عنوان پوششهای کاهنده تبخیر بررسی گردد. توپهای مورداستفاده که در مکانیسم عمل، اندازه و جنس، متفاوت هستند، شامل دو نوع توپ تک روزنه و چند روزنه از جنس پلیاتیلن با قطر 8 سانتیمتر و یک نوع توپریز با قطر یک سانتیمتر و از جنس پلی‌پروپیلن میباشد. به‌منظور بررسی عملکرد این پوششها در کاهش تبخیر، مخازن کوچک یک مترمربعی در مجاورت سد رسوبگیر سرچشمه احداث و کارایی پوششهای نامبرده با دو تکرار به مدت یک ماه از 15/01/95 تا 14/02/95 بررسی شدند. بر اساس آزمون مقایسه میانگین توکی و دانکن سه نمونه توپ به لحاظ تغییرات میزان تبخیر و دما با شاهد اختلاف معنیداری در سطح 5 درصد داشتند. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد توپهای تکروزنه با کارایی 1/65 % بیشترین سهم را در کاهش تبخیر داشتند در حالیکه توپهای چندروزنه و توپهای ریز با کارایی 1/65 % و 8/38 % در اولویتهای بعدی قرار گرفتند. درنهایت توپهای تکروزنه به دلیل زبری مناسب در سطح و ثابت ماندن درصد فضاهای خالی در طول زمان، به‌عنوان بهترین نوع پوشش کاهنده تبخیر در پژوهش حاضر شناسایی گردیدند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پوشش کاهنده تبخیر؛ مناطق خشک؛ حفاظت آب؛ تلفات آب؛ کرمان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Effect of floating balls on evaporation reduction from open water resources (Case study:Tailing dam of Sarcheshmeh copper mine), Kerman | ||
| نویسندگان [English] | ||
| H. Afkhami1؛ H. Malekinezhad2؛ E. Esmailzadeh3 | ||
| 1P.H.D. student, Faculty of Natural Resources, Yazd University | ||
| 2Associate Professor, Faculty of Natural Resources, Yazd University | ||
| 3Chief of water and Environmental Research, Sarcheshmeh Copper Complex | ||
| چکیده [English] | ||
| Evaporation is one of the most important sensible losses from water resourcese, especially in desert areas that humans have the lowest level of intervention. Climate is the most important index at the amount of these losses in different areas. Different methods has been presented for reducing of water evaporation rate . In this study, in order to evaporation reduction from tailing dams and open water resources of Sarcheshmeh copper complex investigated performance of three types balls as evaporation reducing coating for the first time. Used balls are different in the mechanism of action, size and material. They are including two types of polyethylene balls, mono-aperture and multi-aperture, with a diameter of 8 cm and a type of small polypropylene white ball with a diameter of 1 cm. For evaluating of performance of these coatings, several small ponds with an area of 1m2 in the vicinity of Sarcheshmeh tailing dam were built and evaporation losses were measured for a month from 03.04.2016 until 03.05.2016 in each covers with two repeats. Based on the Tukey and Duncan multiple comparison tests, there are significant differences between covers, in 5% significant level. Results showed, the mono-aperture balls with performance of 65.1%, had the greatest impact on reducing evaporation, while multi-aperture balls and small balls with 51.7% and 38.8% respectively were in the next priorities. Finally, the mono-aperture balls were identified as the best evaporation reducing coating, because these types of balls had the most roughness on the surface and amount of empty spaces was constant in during time. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Reducing coating evaporation, Arid regions, Water conservation, Water losses, Kerman | ||
| مراجع | ||
|
[1]. Abass Dawood, Kh., Lafta Rashir, F., & Hashim, A. (2013). Reduction evaporation losses from water reservoirs.International journal of Energy and Environmental Research, 1(1), 23-29. [2]. Alam, S., & AlShaikh, A. A. (2013). Evaporation reduction to improve water storage efficiency. Journal of King Saud University – Engineering Sciences, 25(1), 55–58. [3]. Álvarez, V. M., Baille, A., Martínez, J.M., & Real, M. G. (2006). Effect of black polyethylene shade covers on the evaporation rate of agricultural reservoirs. Spanish Journal of Agricultural Research, 4(4), 280-288. [4] Barnes, G.T. (2008). The potential for monolayers to reduce the evaporation of water from large water storages: a review’. Agricultural Water Management, 95(4), 339 – 353. [5]. Cooley, K. R., & Myers, L. E. (1973). Evaporation reduction with reflection covers. Journal of the Irrigation and Drainage Division, 99(IR3), 353-363. [6]. Ehsani, M., & Khaledi, H. (2000). Water Productivity in Agriculture, National Committee on Irrigation and Drainage. (in Farsi). [7]. Gharvani, S., & Al-Ahmad, S. H. (2007). Evaporation and control methods.Iranian Journal of Civil Engineering School, 81, 53-59. (in Farsi). [8]. Hesam, M., Piri, M., Dehghani, A.A., & Meftah Halaghi, M. (2009). Experimental study on the effect of fatty alcohols approach in reducing the evaporation from water surface, 1st International Conference water crisis, Zabol, Iran. (in Farsi). [9]. Khan, M.A., & Issac, V.C. (1990). Evaporation reduction in stock tanks for increasing water supplies. Journal of Hydrology, 119(1), 21-29. [10]. Knights, S. (2005). Reducing evaporation with chemical monolayer technology. Aust. Cottongrower, 26, 32–33. [11]. Mansfield, W. W. (1974). Proc. Physical Chem. Div., R. A. I. C., National Convention Canberra, Australia. [12]. Moghiman, M., & Aslani, B. (2013), Influence of nanoparticles on reducing and enhancing evaporation mass transfer and its efficiency, International Journal of Heat and Mass Transfer, 61,114–118. [13]. O’Brien, R.N. (2006). Method for making a coated powder for reducing evaporative water loss. International Patent Application WO 2006/012740 A1. [14]. Piri, M., Hesam, M., Dehghani, A.A., & Meftah Halaghi, M. (2011). Experimental study on the effect of physical and chemical approach in reducing the evaporation from water surface. Iranian Journal of Water and Soil Conservation, 17(4), 141-154. (in Farsi). [15]. Ranjbar, A., Mahdavian, A.A., & Maknoon, R. (2011). The possibility of using floating plates of perlite light concrete to evaporation reduction of damsreservoirs. in:proc. Of 1st International and 3rd National Conference on Dams and hydropower, Tehra. (in Farsi). [16]. Santafé, M. R., Gisbert, P. S. F., Romero, F. J. S., Soler, J. B. T., Gozálvez, J. J. F. & Gisbert, C. M. F. (2014). Implementation of a photovoltaic floating cover for irrigation reservoirs. Journal of Cleaner Production, 66, 568-570. [17]. Thoma, A. F. (1973). Model tests with thin sheets to reduce evaporation. Journal of the Irrigation and Drainage Division, 99(IR2), 117 –131. [18].The part of Statistics and meteorology (2016). Sarcheshmeh Copper Complex. (in Farsi). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 852 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,594 |
||